BARF-hugtakið útskýrt

Hvað er þetta „BARF“-hugtak? Útskýrðu!

Hugmyndin um BARF-fóðrun vekur jafn heitar umræður og ananas á pizzu – og þarfnast skýringa. Í daglegu tali halda margir að þetta snúist bara um að gefa hundinum hrátt kjöt og bein, en það er í raun aðeins toppurinn á ísjakanum. Hreinsum út ruglinginn!

BARF þarf skýra skilgreiningu, og sú skilgreining sem ég nota í fóðráætlunum mínum og alltaf þegar ég tala um BARF á heimasíðunni minni eða öðrum opinberum vettvangi er þessi:

BARF er skammstöfun og stendur fyrir Biologically Appropriate Raw Food. Þetta er næringaraðferð fyrir hunda þar sem notast er við hrá og fersk hráefni. Uppbygging fóðursins byggir á líkamsbyggingu hugsanlegrar bráðar – og með því að bæta við öðrum þáttum er reynt að líkja sem mest eftir náttúrulegri fæðu kjötætna í villtri náttúru.

Hvað er þá á matseðlinum hjá BARF-hundum?

Þetta er einmitt þar sem næringarráðgjafinn kemur til sögunnar!

Fullorðinn hundur fær daglega fóðurmagn sem samsvarar um það bil 2 til 4 % af eigin líkamsþyngd. Þetta fer þó eftir mörgum þáttum eins og tegund, aldri, hreyfingu og fleira.

Að jafnaði skiptist dagsskammturinn þannig:

• 80 % dýrahlutar

• 20 % jurtahlutar

  
  

Jurtahlutinn samanstendur af:

• 75 % grænmeti (þ.e. 15 % af heildarskammtinum)

• 25 % ávextir (þ.e. 5 % af heildarskammtinum)

  
  

Dýrahlutinn samanstendur af:

• 50 % fituríkt vöðvarkjöt af mismunandi tegundum (15–25 % fita) – jafngildir 40 % af heildinni

• 20 % blaðmaga (leaf tripe) – jafngildir 16 %

• 15 % blandaður innmat (lifur, nýru, milta, lungu, hjarta) – jafngildir 12 %

• 15 % hrá og kjötmikil bein (RMB – Raw Meaty Bones) þar sem 50 % er bein og 50 % kjöt – jafngildir 12 %

  
  

Og hér kemur lítil myndræn framsetning til að gleðja augað

Og það er meira! Ef þess er þörf og/eða óskað er eftir því, eru reglulega bætt við olíum sem eru ríkar af omega-3 fitusýrum (t.d. laxolía, fiskolía, hörfræolía), oft með náttúrulegu E-vítamíni. Einnig er stundum bætt við ferskum eggjum og öðrum náttúrulegum bætiefnum eins og jurtum, þara (ascophyllum nodosum), hnetum/fræjum, bjórger og lýsi. Mjólkurvörur og kornvörur geta líka verið hluti af fæðunni, en eru ekki nauðsynlegar.

Innihaldsefnin eru gefin hrá – með fáum undantekningum (t.d. kartöflur). Hófleg frávik frá grunnreglunum um hlutföll eru ásættanleg.

Mikilvægt: Fylgja þarf reglum um nauðsynlegar aðlaganir ef t.d. kjötið hefur lægra fituhlutfall en lágmarkskrafan, blaðmagi er ekki gefinn, mjólkur- eða kornvörur eru notaðar, aðeins ákveðin tegund beina eða engin bein eru gefin o.s.frv. Einnig skiptir gæði kjötsins (iðnaðarkjöt vs. kjöt frá beitardýrum) miklu máli fyrir samsetningu. Og ekki má gleyma einstaklingsbundnum þörfum og óskum – heilsufari, aldri og öðrum mikilvægum þáttum. Best er að fá slíkt metið af næringarsérfræðingi með viðeigandi menntun (eins og mér 😉)

Hvaðan koma öll þessi hlutföll?

Jæja, þetta snýst allt um að líkja eftir náttúrulegri fæðu villtra kjötæta.

Bráð dýr samanstendur ekki einungis af 30 % vöðvarkjöti eða 50 % beinum. Bráð inniheldur alltaf innmat – og aldrei mikið magn plöntuafurða. Þess vegna skiptir skipting fæðuhlutanna miklu máli þegar markmiðið er að líkja eftir náttúrulegri fæðu hundaættar dýrs. Þetta er einmitt það sem aðgreinir BARF frá öðrum hugmyndum um hráfóðrun (sem eru oft svokallað „pseudo-BARF“).

Stærsti ætan hluti bráðar samanstendur af vöðvarkjöti og (blað)maga. Dýr sem eru ekki jórturdýr (eins og t.d. hestar eða svín) hafa eðlilega ekki maga með plöntuleifum, en bjóða þess í stað upp á meira vöðvarkjöt. Þess vegna er hlutfall vöðvarkjöts og blaðmaga í BARF-áætlun tiltölulega hátt. Þessir þættir gefa fyrst og fremst amínósýrur í kjörsamsetningu eða góðri samsetningu – og auðvitað fjölda verðmætra næringarefna og orku. Ef hlutfall þessara þátta er skorið of mikið niður eða þeim skipt út fyrir lág-gæða sláturafurðir sem innihalda mikið bandvefsefni, gæti hundinum skort mikilvægar amínósýrur eða ákveðin steinefni og vítamín. Auk þess getur orkan minnkað. Aukapunktur: Ef fitumagnið er nægilegt, þá verður próteinmagnið ekki of hátt í BARF-skammti.

Hlutfall beina kemur einnig úr náttúrunni: Lítil bráðardýr eins og kanínur, fuglar eða mýs innihalda um 4–6 % hrein bein, á meðan stærri dýr innihalda 8–13 % bein. Lítil bráð er oft étin í heild, en af stærri bráð er yfirleitt helmingur beinanna skilinn eftir (nema í mikilli neyð). Þetta leiðir að meðaltali til 15 % hráa, kjötmikla beina („RMB“) af dýrahlutanum. Bein gefa aðallega kalk og fosfór, en einnig kalíum, natríum og magnesíum. Ef RMB-hlutfallið er of mikið eða of lítið geta skapast skortseinkenni. Að auki geta of mikið magn RMB valdið svokölluðum „beinaskít“ (einfaldlega sagt: harðar, ljósar hægðir sem geta valdið hægðatregðu).

Sama á við um hlutfall innmats – hlutföllin eru svipuð og í bráðardýrum. Auk þess virðist þessi hluti vera sérlega eftirsóttur hjá villtum hunddýrum, þar sem þessi líffæri eru oft étin fyrst. Innmat er verðmæt uppspretta næringarefna. Hann er aðaluppspretta flestra vítamína sem hundurinn þarfnast og bætir einnig við fjölbreyttum steinefnum og snefilefnum. Ef innmat er gefinn í of litlu magni vantar þessi efni. Ef hann er gefinn í of miklu magni – til dæmis til að spara kostnað – er hætta á ofgnótt.

Plöntuhlutinn í fóðrinu er líka auðskilinn, því villt hunddýr borða jurtir, þroskaða ávexti, saur annarra dýra og einnig leifar úr görnunum á bráðinni. Þannig líkir plöntuhlutinn í BARF eftir hráum trefjaefnum í náttúrulegri fæðu villtra kjötæta og veitir jafnframt virk plöntuefni (sekúnder efni).

Gæðamiklar olíur, lýsi eða hráefni eins og þari (ascophyllum nodosum) eru gefin vegna þess að gæludýrin okkar fá venjulega ekki kjöt frá dýrum sem hafa lifað samkvæmt tegundarhæfum aðstæðum og/eða vegna þess að þau eyða mestum hluta dagsins innandyra. Þau eru því ekki í sólarljósi allan daginn eins og villt skyldmenni þeirra. Auk þess er ekki verið að gefa alla bráðina – t.d. er skjaldkirtillinn (þar sem yfir 80 % af joði líkamans er bundið) fjarlægður vegna hormóna. Þetta getur valdið næringarskorti sem er þá bættur upp með bætiefnum.

Auðvitað skiptir það ekki öllu máli hvort hundurinn fær nákvæmlega 50 % vöðvarkjöt eða aðeins meira eða minna – né heldur hvort hann fær nákvæmlega 15 % innmat eða t.d. 10 %. Í náttúrunni eru engin nákvæm hlutfall og engar handbækur liggja fyrir villtum hunddýrum sem segja þeim hvaða hluta bráðarinnar þeir eiga að borða. En það að fylgja hlutföllunum nokkurn veginn er mikilvægt til að tryggja að allar nauðsynlegar næringareiningar séu til staðar.

Í stuttu máli sagt: BARF er ekki bara tilviljanakennd blanda af hráum hráefnum – það er vel úthugsuð næringarstefna. Ef þú vilt, lestu um hvernig BARF er frábrugðið „hráfóðrun“ hér.

Vona að þetta hafi hjálpað!

🐾 Doreen 🐾